Dòng kit phát hiện bệnh nhiễm trên thủy sản

Ngành nuôi trồng thuỷ sản đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Để tránh những thiệt hại do điều kiện môi trường, nhiều giải pháp công nghệ mới đã được nghiên cứu và ứng dụng, ví dụ như hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (RAS), hệ thống nuôi cua biển trong nhà,... Tuy nhiên, cần có các giải pháp phát hiện sớm tác nhân gây bệnh, ngay cả khi chưa có triệu chứng (ví dụ như mầm bệnh ở con giống,...) để sớm có biện pháp xử lý.

Dòng kit phát hiện bệnh nhiễm trên thủy sản của Công ty TNHH CNSH Khoa Thương được sử dụng trong xét nghiệm phát hiện các vật liệu di truyền (DNA hoặc RNA) của các tác nhân gây bệnh (như vi khuẩn, virus, vi bào tử) bằng kỹ thuật Real-time PCR, phát hiện tác nhân gây bệnh thông qua phát hiện DNA/RNA của chúng bằng hệ mồi – mẫu dò đặc hiệu và kết quả có thể đọc trực tiếp trên máy tính.

Một số kit chẩn đoán đa dạng tác nhân gây bệnh.

Khoa Thương đã sản xuất nhiều sản phẩm kit chẩn đoán đa dạng tác nhân gây bệnh, được sử dụng cho các xét nghiệm trước và trong suốt quá trình nuôi nhằm tầm soát nguy cơ nhiễm bệnh, đặc biệt là những bệnh nguy hiểm hoặc nằm trong yêu cầu xét nghiệm để đủ điều kiện xuất nhập khẩu.

Một số sản phẩm tiêu biểu gồm: AccuPid IAW Detection Kit sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA virus gây hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan lập biểu mô (Infectious Hypothermal and Hematopoietic Necrosis Virus – IHHNV), DNA của vi khuẩn gây bệnh hoại tử gan tụy cấp (Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease – AHPND) hay còn gọi là hội chứng tôm chết sớm (Early Mortality Syndrome – EMS), và DNA của virus gây hội chứng đốm trắng (White Spot Syndrome Virus – WSSV) trên tôm; AccuPid E. ictaluri Detection Kit sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của vi khuẩn gây bệnh gan thận mủ Edwardsiella ictaluri trên cá; AccuPid EHP Detection Kit được sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của vi bào tử Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) ký sinh trên hệ gan tụy tôm; AccuPid HePV Detection Kit sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của virus gây hội chứng gan tụy (Hepatopancreatic parvovirus – HPV) trên tôm; AccuPid MBV Detection Kit được sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của virus gây bệnh còi (Monodon Baculovirus – MBV) trên tôm; AccuPid NHPB Detection Kit sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA vi khuẩn gram âm (Necrotizing Hepatobacterium – NHPB) gây bệnh hoại tử gan tụy (Necrotizing Hepatopancreatitis – NHP) trên tôm; AccuPid TSV Detection Kit sử dụng trong xét nghiệm phát hiện RNA của virus gây hội chứng Taura (Taura Syndrome Virus– TSV) trên tôm; AccuPid V. parahaemolyticus Detection Kit (Shrimp) sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus trên tôm; AccuPid WSSV Detection Kit được sử dụng trong xét nghiệm phát hiện DNA của virus gây hội chứng đốm trắng (White Spot Syndrome Virus – WSSV) trên tôm.

Quy trình thực hiện gồm 3 bước chính: (1) mẫu (dịch hầu họng, huyết thanh, mẫu mô…) được thu nhận và tách chiết RNA/DNA, riêng đối với vật liệu di truyền là RNA, cần thêm bước phiên mã ngược để tạo cDNA; (2) dung dịch chứa DNA/cDNA này sẽ được đưa vào phản ứng Realtime PCR, nhân bản DNA/cDNA tác nhân gây bệnh (nếu có) bằng hệ mồi - mẫu dò đặc hiệu, với nguyên lý hoạt động chính là các enzyme polymerase chịu nhiệt sẽ giúp nhân bản tạo ra hàng triệu bản sao mạch DNA từ mạch khuôn dưới tác động của các chu trình nhiệt thích hợp và phát hiện sản phẩm nhân bản thông qua tín hiệu huỳnh quang thu được; (3) kết quả được phân tích: có hay không có sự hiện diện của DNA/RNA tác nhân gây bệnh trong mẫu thông qua việc có hay không có tín hiệu huỳnh quang phát ra. Toàn bộ quy trình từ lúc có mẫu đến khi có kết quả kéo dài khoảng 3-4 giờ.

Dòng kit phát hiện bệnh nhiễm trên thủy sản sẽ được giới thiệu tại Techmart Công nghệ sinh học 2020 do Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN TP.HCM tổ chức vào các ngày 5-6/11 sắp tới.

Hoàng Kim (CESTI)