Tổng kết các hệ thống canh tác hiệu quả cao, bền vững vùng núi Dài (Bảy Núi) An Giang

Đề tài do ThS. Nguyễn Văn Minh, GSTS. Võ Tòng Xuân, PGS.TS Nguyễn Tri Khiêm (trường ĐH An Giang) thực hiện nhằm đánh giá, so sánh và chọn lọc những hệ thống canh tác tiên tiến hiện có mang tính bền vững và hiệu quả cao đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở vùng núi Dài, An Giang.

Nghiên cứu tiến hành tại 2 xã Lương Phi, Lê Trì và thị trấn Ba Chúc trong số 4 xã xung quanh núi Dài thuộc huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang trong thời gian vụ hè thu và đông xuân 2005-2006 với các hộ nông dân trực tiếp thực hiện các mô hình hệ thống canh tác có hiệu quả cao liên tục trong nhiều năm…
Kết quả cho thấy, 4 hệ thống canh tác lúa – đậu phộng, lúa – đậu xanh ruộng trên, lúa – dưa hấu, lúa 2 vụ - màu ruộng bưng có hiệu quả cao và bền vững cần phát triển. Lợi nhuận từ các mô hình hệ thống canh tác là: lúa 2 vụ - màu 50,7 triệu đồng/ha, 2 vụ lúa – nuôi bò 42,2 triệu đồng/ha, lúa – dưa hấu 35,8 triệu đồng/ha, và 3 vụ lúa – nuôi bò 30,2 triệu đồng/ha so với lúa 2 vụ chỉ đạt 19,6 triệu đồng/ha. Tuy nhiên chỉ số thu nhập biên là yếu tố quyết định đến hiệu quả của hệ thống thì cao nhất là lúa – dưa hấu (1,26), kế đến là lúa 2 vụ - màu (1,1) và nhỏ nhất là 2 vụ lúa – nuôi bò (0,41) và 3 vụ lúa – nuôi bò (0,4). Mô hình lúa 2,3 vụ kết hợp nuôi bò hiệu quả đầu tư vốn thấp khi tăng số lượng bò nuôi nhưng lại tận dụng được lao động nhàn rỗi gia đình và có phân bón cho cây trồng. Bốn hệ thống canh tác tiên tiến nêu trên cũng cho lợi nhuận cao hơn so với lúa 1 vụ nhưng chỉ có lúa – đậu phộng, lúa – đậu xanh cho thu nhập biên cao lần lượt là 1,6 và 1,5. Đề tài cũng đưa ra khuyến cáo là nên áp dụng 4 hệ thống canh tác này và hỗ trợ nông dân đầu tư phát triển chăn nuôi bò thịt nhằm tăng thu nhập vì điều kiện đất đai, đồng cỏ chăn nuôi thuận hợp và có lợi cho môi trường. Cần phát triển hệ thống thủy lợi tưới cho ruộng trên để tăng diện tích canh tác, năng suất, tăng thu nhập cho nông hộ.