Sự hiện diện của CD44 trên tế bào khe ống thận ở bệnh nhân thải loạn thận ghép cấp

Đề tài do tác giả Lê Việt Thắng (Khoa Thận – Lọc máu, Viện 103) thực hiện đánh giá vai trò của CD44 trong quá trình xâm nhập đại thực bào, tế bào lympho T ở thận ghép của người.
Nghiên cứu tiến hành với 22 bệnh nhân ghép thận và 5 bệnh nhân bệnh màng cầu thận mỏng làm nhóm chứng. Bệnh nhân được sinh thiết thận ghép chẩn đoán mức độ tính chất thải loại theo Banff 1997, nhuộm hóa mô miễn dịch với CD44, CD68 (phát hiện đại thực bào) và CD45RO (phát hiện lympho T).
Ghép thận là một phương pháp điều trị thay thế thận suy tốt nhất cho những bệnh nhân suy thận mạn tính giai đoạn cuối. Mặc dù thời gian sống sót của thận ghép đã được cải thiện nhiều nhưng vấn đề thải loại thận ghép vẫn xảy ra ở 10-30% số bệnh nhân. Thực tế cho thấy, nhiều khi trên lâm sàng chưa có triệu chứng thải ghép nhưng mô bệnh học đã có tổn thương. Vì vậy, cần tìm yếu tố có giá trị chẩn đoán sớm tình trạng thải loại thận ghép bên cạnh xét nghiệm chức năng thận. CD44 la protein phân tử dính do bạch cầu và các tế bào trung mô tiết ra trong các quá trình viêm. Nó có vai trò quan trọng trong quá trình tương tác giữa các tế bào, giữa tế bào và các chất gian bào, quá trình liền vết thương, sự di cư tế bào và hoạt động của các tế bào lympho, đại thực bào… Trong bệnh lý thận, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra vai trò của CD44 trong quá trình tổn thương cầu thận, ống thận, và các tế bào nội mô mạch máu thận; CD44 tăng sớm trong trong huyết thanh những bệnh nhân có thải loại thận ghép cấp, khi các triệu chứng lâm sàng chưa rõ ràng.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 15 bệnh nhân thải loại thận ghép cấp, nhóm này có tăng creatinin máu và protein niệu so với nhóm bệnh nhân ghép thận không có thải loại có ý nghĩa thống (p<0,05). Số lượng tế bào khe ống thận dương tính với CD44, số lượng đại thực bào, tế bào lympho T ở mô thận có thải ghép cấp tăng có ý nghĩa thống kê so với nhóm bệnh nhân màng lọc cầu thận mỏng (p<0,001). Có sự tương quan thuận chặt chẽ giữa các tế bào dương tính với CD44 với sự xâm nhập đại thực bào (r = 0,61); với tích lũy tế bào lympho T (r = 0,8). CD44 có vai trò trong quá trình tăng xâm nhập đại thực bào và tích lũy lympho T vùng khe ống thận bệnh nhân có thải loại thận ghép cấp.