Ứng dụng công nghệ khí canh trong nhân giống vô tính và sản xuất sinh khối dược liệu cây đinh lăng và cây thìa canh
Kim Tiến
03/01/2019
KH&CN trong nước
Nhóm tác giả Nguyễn Quang Thạch, Ngô Thị Lam Giang, Trương Thanh Hưng (Đại học Nguyễn Tất Thành) đã nghiên cứu công nghệ khí canh ứng dụng vào nhân giống vô tính và sản xuất sinh khối dược liệu cây đinh lăng và cây thìa canh nhằm tìm ra phương pháp có hệ số nhân giống cao, chất lượng cây giống tốt, giảm giá thành và sản xuất được ở quy mô công nghiệp.
Cây đinh lăng (Polyscias fruticosa) và cây thìa canh (Gymnema sylvestre) là hai loại dược liệu quý, thường được nhân giống bằng phương pháp giâm cành hom truyền thống và nuôi cấy mô in vitro phục vụ cho sản xuất diện rộng. Tuy nhiên, cả hai phương pháp trên vẫn còn nhiều hạn chế: tỷ lệ sống của cây con trong vườm ươm thấp, hệ số nhân và chất lượng cây kém, cũng như tốn nhiều thời gian thực hiện. Vì vậy, việc ứng dụng hệ thống khí canh trong nhân giống vô tính để tạo ra số lượng lớn cây đinh lăng và cây thìa canh khỏe mạnh phục vụ cho thị trường dược liệu trong nước là rất cần thiết.
Cây giống phục vụ cho nghiên cứu là cây đinh lăng lá nhỏ từ chai mô do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao cung cấp và cây thìa canh in vitro do khoa Nông nghiệp công nghệ cao và Công nghệ sinh học (Đại học Nguyễn Tất Thành) cung cấp.
Các nhà nghiên cứu đã thực hiện những nội dung sau: xác định thông số tối ưu của hệ thống khí canh phục vụ cho nhân giống; xác định thông số tối ưu ảnh hưởng đến khả năng tạo sinh khối của cây trong khí canh; xây dựng mô hình nhân giống cho cây đinh lăng và cây thìa canh.
Ở cây đinh lăng, việc nhân giống đạt hiệu quả cao với tỷ lệ ra rễ đạt từ 71,3-99%, tỷ lệ sống đạt 95%, sinh khối thực thu 2,2 kg/m2 và hệ số nhân giống lên đến 43,17 cây giống/cây mẹ. Cây sinh trưởng và phát triển tốt khi trồng trên hệ thống khí canh sử dụng dung dịch dinh dưỡng Hoagland cải tiến 45% có độ dẫn điện 1.500 µs/cm, vòi phun lưu lượng 2,2 lít/phút, chu kỳ phun dịch dinh dưỡng 20 giây và nghỉ phun 10 phút.
Ở cây thìa canh, việc nhân giống cũng đạt hiệu quả cao vượt trội với tỷ lệ ra rễ đạt gần 100%, tỷ lệ sống là 86,6%, sinh khối thực thu 0,42 kg khô/m2/lần thu hoạch và hệ số nhân giống lên đến 20 cành giâm/tháng/cây. Cây sinh trưởng và phát triển tốt khi trồng trên hệ thống khí canh sử dụng dung dịch dinh dưỡng Hoagland cải tiến 30% có độ dẫn điện 1.500 µs/cm, vòi phun lưu lượng 1,6 lít/phút, chu kỳ phun dịch dinh dưỡng 20 giây và nghỉ phun 10 phút.