Tổng hợp và nghiên cứu hoạt tính kháng u in vitro và in vivo của một số Chalcone và Auroune

Năm 2015, một nhóm nghiên cứu đến từ Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam do TS. Lưu Văn Chính đứng đầu đã thực hiện đề tài với tên gọi cũng chính là mục tiêu nghiên cứu của nhóm: “Tổng hợp và nghiên cứu hoạt tính kháng u in vitro và in vivo của một số Chalcone và Auroune”.

Chalcone gồm một xeton thơm và một enone hình thành lõi trung tâm cho một loạt các hợp chất sinh học quan trọng, được gọi chung là chalcone hoặc chalconoids. Chalcone là tên gọi của một lớp các chất màu xuất hiện trong tự nhiên được cấu thành từ các benzylideneacetonphenone. Thuật ngữ chalcone lần đầu tiên được đưa ra bởi Kostanecki, người đã đi tiên phong trong việc tổng hợp các chất màu tự nhiên. Chalcone là những tiền chất của flavonoid, chúng được xem như những chất đầu cho tổng hợp lớp chất màu khác xuất hiện và phân bổ rộng rãi trong tự nhiên, đó là các flavone.

Chalcone (hay 1,3-diphenyl-2-propen-1-ones) là một lớp chất màu tồn tại rộng rãi trong tự nhiên. Về mặt cấu trúc, chalcone có chứa nhóm carbonyl α, β - không no, một bộ khung quan trọng được sử dụng rất phổ biến trong quá trình thiết kế nhiều loại thuốc khác nhau, đặc biệt là các loại thuốc chống ung thư.

Nhiều tài liệu đã báo cáo, các hợp chất với bộ khung chalcone thể hiện hoạt tính sinh học rất đa dạng như: hoạt tính kháng vi khuẩn, kháng virut, chống oxi hóa, chống ung thư, chống truyền nhiễm, giảm đau…. Chalcone cũng là tiền chất để tổng hợp các flavonoid và các isoflavonoid, một họ chất tồn tại trong tự nhiên có những tác dụng đầy hứa hẹn đối với sức khỏe con người.

Vì vậy, đã có rất nhiều phương pháp khác nhau để tổng hợp các chalcone. Trong đó, tổng hợp các chalcone sử dụng phản ứng ngưng tụ Claisen - Schmidt được tiến hành dễ dàng trong điều kiện sử dụng các xúc tác kiềm, dung môi là các ancol, nhiệt độ từ 40-50^oC và trong nhiều giờ phản ứng.

Nội dung nghiên cứu của đề tài bao gồm những bước cụ thể sau:
- Các phương pháp thực nghiệm: bao gồm: các phương pháp thực nghiệm; các phương pháp sử dụng trong tổng hợp và tinh chế sản phẩm; các phương pháp nghiên cứu các cấu trúc sản phẩm; thử hoạt tính gây độc tế bào
- Tổng hợp các Chalcone chứa nhóm Acetamide, Methoxymethyl
- Tổng hợp các Chalcone chứa Uracil
- Tổng hợp các Chalcone chứa nhóm dị vòng Nitơ Flouracil sử dụng phản ứng Click

Sau một thời gian thực hiện, đề tài đã thu được một số kết quả đáng chú ý như sau:
1) Từ hóa chất ban đầu là 2’-hydroxyacetophenone, cùng với các tác nhân cần thiết khác, đã tổng hợp được các hợp chất trung gian chìa khóa. Từ các chất trung gian này đã tổng hợp được khoảng 80 chalcone phản ứng ngưng tụ Claisen-Schmidt và phản ứng Click. Trong đó hầu hết đều là các hợp chất mới.
2) Các sản phẩm trung gian và sản phẩm chalcone đích được tinh chế, xác định cấu trúc thông qua các phương pháp vật lý, các loại phổ IR, NMR, MS.
3) Đã tiến hành thử nghiệm hoạt tính gây độc tế bào in vitro của các chalcone đích thu được trên các dòng tế bào Hep-G2, RD và LU. Kết quả cho thấy hoạt tính của nhiều chalcone là rất tiềm năng.
4) Từ kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào in vitro, đã lựa chọn 1 chalcone có hoạt tính tốt nhất là chathy 7 để thử nghiệm hoạt tính in vivo. Kết quả thu được cũng rất tốt và hoàn toàn có khả năng tiến hành nghiên cứu ứng dụng sâu hơn.
5) Đề tài đã công bố 03 công trình nghiên cứu trên các tạp chí nước ngoài thuộc danh mục ISI, 03 công trình trên các tạp chí chuyên ngành trong nước.
6) Đề tài đã đào tạo 1 NCS, 2 thạc sỹ và 4 sinh viên đại học.