Hiện nay, lĩnh vực nghiên cứu ung thư thu hút kinh phí tài trợ khổng lồ trên toàn thế giới nên số lượng tài liệu khoa học về lĩnh vực này nhiều đến nỗi các nhà nghiên cứu rất khó khăn để tiếp cận hết.
Hệ thống có tên gọi là LION LBD (phát triển bởi các nhà khoa học máy tính và nhà nghiên cứu ung thư tại Đại học Cambridge), công bố trên tạp chí Bioinformatics, hỗ trợ việc tìm kiếm các tài liệu liênquan đến nghiên cứu ung thư.
Là một loại bệnh phức tạp và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai trên toàn thế giới, ung thư liên quan đến những thay đổi trong các phân tử hóa sinh, phản ứng và chuỗi các phản ứng sinh hóa.
Giáo sư Anna Korhonen (Giám đốc Phòng thí nghiệm Công nghệ Ngôn ngữ Cambridge) người phát triển chính của LION LBD cùng với tiến sĩ Masashi Narita (Viện Nghiên cứu Ung thư Cambridge, Vương quốc Anh) và giáo sư Ulla Stenius (Viện Karolinska, Thụy Điển) cho biết: "Là một nhà nghiên cứu về ung thư, ngay cả khi biết rõ về những gì ta đang tìm kiếm, thì vẫn có hàng ngàn bài báo khoa học xuất hiện mỗi ngày. LION LBD sử dụng công nghệ AI để giúp các nhà khoa học cập nhật những khám phá đã được công bố trong lĩnh vực của họ, đồng thời có thể giúp họ tạo ra những khám phá mới, bằng cách kết hợp những gì đã biết trong tài liệu và tạo ra các kết nối cả từ những nguồn có vẻ không liên quan. "
'LBD', viết tắt của Literature-Based Discovery (Khám phá dựa trên tài liệu), là khái niệm được phát triển vào những năm 1980, dùng để khai thác tri thức và tạo ra giả thuyết tự động bằng cách sử dụng các bài báo và các ấn phẩm học thuật (tài liệu) để tìm mối quan hệ mới giữa kiến thức hiện có (khám phá).
Hệ thống LION LBD cho phép tìm kiếm thời gian thực để tìm ra các mối liên kết gián tiếp giữa các thực thể trong cơ sở dữ liệu của hàng chục triệu ấn phẩm, trong khi vẫn duy trì khả năng khám phá của người dùng ở từng vấn đề được đề cập trong tài liệu gốc.
"Ví dụ, bạn biết rằng một loại thuốc trị ung thư có ảnh hưởng đến một chuỗi phản ứng sinh hóa nhất định, nhưng với LION LBD, bạn có thể biết thêm loại thuốc được phát triển cho một căn bệnh khác nhưng lại ảnh hưởng đến cùng một chuỗi phản ứng sinh hóa giống loại thuốc trên", Korhonen nói.
LION LBD là hệ thống AI đầu tiên được phát triển dành riêng cho nhu cầu nghiên cứu ung thư. Nó tập trung đặc biệt vào nghiên cứu bệnh ung thư ở cấp độ sinh học phân tử, kết hợp với việc sử dụng các kỹ thuật xử lý ngôn ngữ tự nhiên và máy học hiện đại để phát hiện các tài liệu tham khảo về dấu hiệu ung thư. Các đánh giá về hệ thống đã chứng minh khả năng xác định các liên kết chưa được khám phá và xếp hạng các khái niệm có mức độ liên quan lớn trong số các liên kết tiềm năng.
Hệ thống được xây dựng bằng các dữ liệu mở, mã nguồn mở và các tiêu chuẩn mở, đồng thời có sẵn dưới dạng giao diện web tương tác hoặc giao diện lập trình ứng dụng API.
Các nhà nghiên cứu hiện đang nghiên cứu mở rộng phạm vi của LION-LBD nhằm bao quát nhiều khái niệm và quan hệ hơn nữa. Họ cũng đang hợp tác chặt chẽ với các nhà nghiên cứu ung thư để cải thiện công nghệ nhằm phục vụ tốt hơn cho người dùng.