Monoamine oxidase A: dấu ấn sinh học của trầm cảm sau sinh

Đối với hầu hết phụ nữ, sự chào đời của đứa con là một trong những ngày hạnh phúc nhất. Tuy nhiên, theo sau niềm vui và hạnh phúc là sự mệt mỏi, kiệt sức. Đại đa số phụ nữ đều trải qua tâm trạng tồi tệ tạm thời trong một vài ngày sau khi sinh. Tuy không phải là một chứng bệnh nhưng trong một số trường hợp có thể là dấu hiệu sớm của bệnh trầm cảm: 13% các bà mẹ có các rối loạn cảm xúc đó đã chuyển thành bệnh trầm cảm. Trầm cảm sau sinh không chỉ có hại cho mẹ, mà còn cho cả con. Rất khó điều trị hiệu quả tình trạng này vì cho đến nay, nguyên nhân thần kinh sinh học của nó vẫn chưa được xác định chính xác.

Nghiên cứu mới của nhóm Julia Sacher cho thấy trầm cảm sau sinh có liên quan đến sự gia tăng rõ rệt lượng enzym Monoamine oxidase A trong não, đặc biệt là ở vỏ não trước trán và vỏ não vùng đai. Julia Sacher khuyên nên đẩy mạnh các giải pháp giúp giảm mức độ Monoamine oxidase A trong não và tránh mọi thứ làm tăng enzym này như hút thuốc, uống rượu và căng thẳng mạn tính, ví dụ khi sản phụ cảm thấy bị chồng và gia đình bỏ quên.

Cho đến nay, các bà mẹ bị trầm cảm chủ yếu được điều trị bằng các loại thuốc tăng nồng độ serotonin trong não. Sacher giải thích rằng do Monoamine oxidase A bị phá vỡ không chỉ bởi serotonin mà còn bởi các amin khác như dopamine và noradrenaline, việc dùng chất ức chế trực tiếp enzym Monoamine oxidase A có thể đạt tỷ lệ thành công cao hơn, đặc biệt là với tình trạng bệnh nặng. Các chất ức chế Monoamine oxidase được dung nạp tốt hơn, mặc dù ban đầu thường có tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng huyết áp, vì thế đòi hỏi phải tuân thủ một chế độ ăn uống nghiêm ngặt. Giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu này liên quan đến thử nghiệm lâm sàng, các nhà khoa học dự định kiểm tra hiệu quả của các thuốc ức chế Monoamine oxidase A trong điều trị trầm cảm sau sinh.

Do việc đo enzyme này trong não đòi hỏi công nghệ phức tạp không thể thử nghiệm thường xuyên nên các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm chất chỉ thị ngoại vi của enzyme này trong nước bọt hoặc máu.

Bốn năm trước, Julia Sacher và các đồng nghiệp tại Trung tâm cai nghiện và sức khỏe tâm thần CAMH ở Toronto đã chứng tỏ thành công nồng độ của Monoamine oxidase A trong não sản phụ, tuần đầu tiên sau sinh, cao hơn những phụ nữ bình thường 40%. Tiến sỹ Julia Sacher giải thích rằng mức độ Monoamine oxidase A tỷ lệ nghịch với nồng độ estrogen - khi estrogen giảm mạnh sau khi sinh thì nồng độ của Monoamine oxidase A tăng. Thay đổi mạnh mẽ này cũng ảnh hưởng đến nồng độ serotonin, được gọi là “hormone hạnh phúc”. Đối với hầu hết phụ nữ, các giá trị này nhanh chóng trở lại bình thường nhưng một số người thì chúng vẫn tăng dẫn đến phát triển của bệnh trầm cảm.