Có thể làm cho loài vật thông minh như người?

 

Nhóm nghiên cứu ở Đại học Trung tâm Y tế Rochester Medical (Mỹ) do TS. Steven Goldman chủ trì cùng các đồng nghiệp ở Đại học Copenhagen đã tiến hành cấy tế bào thần kinh đệm nguyên bản (glial progenitor cells), lấy từ bào thai của người xảy thai, vào não chuột sơ sinh rồi theo dõi quá trình lớn lên của chúng. Kết quả cho thấy, những tế bào đó phát triển thành tế bào thần kinh đệm trưởng thành, hay gọi là tế bào hình sao (astrocyte), có chức năng cung cấp dưỡng chất và phục hồi các tổn thương ở não. Các tế bào thần kinh đệm của chuột nếu không bị chết thì cũng dần dần bị các tế bào hình sao của người chiếm chỗ và đẩy ra khỏi vùng não trong thời gian khoảng một năm. Cứ 300 nghìn tế bào của người được cấy vào não chuột thì sau một năm sẽ phát triển thành 12 triệu tế bào.

 

Tế bào hình sao của người lớn gấp từ 10 đến 20 lần tế bào hình sao của chuột và có số tua nhiều gấp 100 lần, giúp cho việc kết nối giữa các neuron thần kinh hoàn hảo hơn. Kết quả thí nghiệm cũng cho thấy trí nhớ và năng lực nhận thức của số chuột được cấy tế bào não người tăng lên rất nhiều.

Nghiên cứu nói trên đem lại niềm hy vọng, trong tương lai có thể cấy tế bào não người để làm cho loài vật trở nên thông minh hơn. Mặt khác, điều đó cũng gây ra nỗi lo ngại, khoa học có thể tạo ra những loài vật có IQ cao kiểu như trong các bộ phim khoa học viễn tưởng Deep Blue Sea và Rise of the Planet of the Apes. Thế nhưng nhóm nghiên cứu cho rằng, mối đe dọa tiềm ẩn đó là rất nhỏ, không có gì đáng ngại.

Ngoài ra, dự án nghiên cứu nói trên còn gây ra những tranh cãi về mặt luân lý đạo đức: rốt cuộc loại “não lai tạo” (hybrid brains) này có thể dùng cho những lĩnh vực nào? TS. Goldman nói: “Chúng tôi quyết định sẽ không cấy tế bào não người vào não loài khỉ. Chúng tôi cũng không làm chuyện tạo ra não người trong cơ thể loài chuột mà chỉ nâng cao hiệu suất của hệ thống tế bào thần kinh chuột mà thôi. Chúng sẽ không có thêm bất kỳ năng lực gì khiến chúng có thể được coi là giống con người.”

Bản báo cáo nghiên cứu nói trên được đăng trên Tạp chí Khoa học thần kinh (Journal of Neuroscience). TS. Goldman, cũng là tác giả bài báo, cho rằng, loài chuột với bộ não lai tạo sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với việc nghiên cứu các loại bệnh như tâm thần phân liệt (schizophrenia), ngoài ra còn có thể dùng chúng vào việc thử nghiệm các phương án điều trị mới cho những loại bệnh như đa xơ cứng (multiple sclerosis).