Sinh con từ buồng trứng đông lạnh thuở thiếu nữ

Lần đầu tiên trên thế giới, một phụ nữ đã sinh con thành công bằng phương pháp sử dụng mô buồng trứng đông lạnh để dành từ thuở còn là thiếu nữ.

Người phụ nữ 27 tuổi này, năm 13 tuổi do được chẩn đoán là mắc chứng thiếu máu có tính tế bào hình lưỡi liềm (sickle cell anaemia) mà bị cắt mất một buồng trứng trong quá trình tiến hành hóa trị. Sau khi điều trị xong thì một buồng trứng còn lại cũng mất chức năng vốn có. Điều đó có nghĩa là bệnh nhân sẽ không thể nào sinh đẻ được nữa nếu không được cấy buồng trứng đông lạnh.

Các chuyên gia hy vọng nếu thí nghiệm này thành công thì họ sẽ có thể dùng phương pháp đó để giúp những thiếu nữ không may sớm mắc bệnh tương tự.

Người phụ nữ nói trên đã sinh một bé trai khỏe mạnh vào tháng 11/2014. Báo cáo chi tiết về thí nghiệm khoa học này được đăng trên tạp chí Human Reproduction số ra ngày 10/6 năm nay.

Người phụ nữ muốn giấu tên nói trên được chẩn đoán mắc bệnh thiếu máu hình lưỡi liềm khi mới lên năm. Đây là một loại bệnh mất cân đối máu rất nghiêm trọng. Sau đó cô được chuyển từ Congo đến định cư ở Bỉ. Các thầy thuốc ở đây cho rằng tình trạng thiếu máu của cô đã vô cùng nghiêm trọng, cần được lập tức cấy tủy, sử dụng mô hòa hợp (matching tissue) lấy từ người anh ruột.

Để đề phòng phản ứng thải loại, trước khi làm phẫu thuật ghép tủy, các bác sĩ sử dụng phương pháp hóa trị để ức chế hệ thống miễn dịch của bệnh nhân. 

Vì hóa trị sẽ phá hỏng chức năng của buồng trứng nên các bác sĩ đã cắt buồng trứng bên phải của người bệnh và đem bảo quản đông lạnh một số mô của buồng trứng đó. Khi ấy bệnh nhân chưa có kinh nguyệt. Buồng trứng bên trái của người bệnh cũng bị hỏng chức năng từ năm 15 tuổi.

Mười năm sau, bệnh nhân nói trên nêu yêu cầu muốn sinh con. Thế là các bác sĩ đem rã đông các mô buồng trứng được bảo quản từ nhiều năm trước, lấy bốn mảnh mô này cấy vào buồng trứng bên trái, ngoài ra lại cấy 10 mảnh mô vào các bộ phận khác trên cơ thể của cô.

Năm tháng sau khi làm phẫu thuật cấy mô, bệnh nhân nói trên bỗng dưng bắt đầu thấy kinh, và có thai một cách tự nhiên ở tuổi 27.

Bác sĩ phụ khoa Isabelle Demeestere, người phụ trách việc điều trị kể trên, nói: trong quá trình điều trị, nữ bệnh nhân từng tỏ ra rất căng thẳng vì đây là lựa chọn duy nhất của cô để có một đứa con, nhưng bây giờ dĩ nhiên cô vô cùng vui mừng và đang tận hưởng cuộc sống mới của mình.

Bà Demeestere hy vọng quá trình điều trị này có thể hữu ích đối với những phụ nữ trẻ có rủi ro hỏng buồng trứng, đặc biệt khi giờ đây khả năng sống sót của số bệnh nhân mắc chứng thiếu máu ở thời thơ ấu đã tăng đáng kể. Bà cho biết, sau đây vẫn cần nghiên cứu về các em gái trước tuổi dậy thì, vì bệnh nhân được điều trị thành công nói trên trước khi bị cắt bỏ buồng trứng đã bắt đầu ở vào tuổi dậy thì, tuy chưa có kinh nguyệt.

Bà cảnh báo: ca điều trị nói trên chỉ thích hợp với các bệnh nhân có nguy cơ cao bị hỏng buồng trứng, bởi lẽ bản thân quá trình điều trị đó chứa đựng các rủi ro như có thể do bảo quản không tốt mà làm hỏng buồng trứng khỏe mạnh bị cắt bỏ, hoặc có thể lại đưa các tế bào xấu vào cơ thể khi cấy mô buồng trứng.

Trên thế giới hiện có 40 trẻ em được sinh ra bằng công nghệ sử dụng mô buồng trứng đông lạnh lấy từ các phụ nữ lớn tuổi hơn sản phụ.