Giải Nobel y học 2013: hệ thống vận chuyển của tế bào

Hôm qua 7-10, Viện hàn lâm Khoa học hoàng gia Thụy Điển (RSAS) đã công bố những người đoạt giải Nobel y học, mở đầu mùa giải Nobel 2013, là ba nhà nghiên cứu James E. Rothman (ĐH Yale), Randy W. Schekman (ĐH California) và Thomas C. Sudhof (ĐH Stanford).

Khám phá bí ẩn về cách thức tế bào tổ chức hệ thống vận chuyển của chúng đã mang lại giải thưởng danh giá này cho hai nhà khoa học người Mỹ là James Rothman, Randy Schekman và nhà khoa học người Đức là Thomas Sudhof.
Theo giải thích của một giáo sư sinh học tế bào của ĐH Harvard thì có thể hiểu khám phá của các nhà khoa học này bằng cách hình dung mỗi tế bào như một thành phố nhỏ với rất nhiều người sống trong đó. Mỗi người đều phải di chuyển từ nơi này đến nơi khác bằng các phương tiện vận chuyển để làm công việc của mình - phương tiện vận chuyển hay vật mang cũng tương tự như xe buýt, xe tải, tàu lửa v.v.
Trong minh họa này thì người làm việc chính là các protein, hoóc môn và những chất hóa học khác có những chức năng, nhiệm vụ khác nhau và mang theo những thông điệp trong cơ thể chúng ta. Ví dụ insulin được điều chế từ tuyến tụy nhưng sử dụng cho toàn cơ thể, sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh… Hệ thống vận chuyển, cũng tương tự như những chiếc buýt, xe tải, đoàn tàu tí hon của tế bào phải chuyển chúng từ nơi này đến nơi khác trong tế bào hay đến những vùng khác ngoài tế bào.

Các nhà khoa học đoạt giải Nobel Y học 2013 trên hình chiếu lễ công bố - Ảnh: AFP

James Rothman sinh năm 1950 tại Massachusetts (Mỹ), hiện là giáo sư và là trưởng khoa sinh học tế bào đại học Yale.
Randy Schekman sinh năm 1948 tại Minnesota (Mỹ), hiện là giáo sư khoa sinh học phân tử và tế bào đại học California (Berkeley).
Thomas Sudhof sinh năm 1950 tại Đức, hiện là giáo sư khoa sinh lý học phân tử và tế bào đại học Stanford (Mỹ).