Tình hình sản xuất và tiêu thụ
Với những ưu điểm nổi bật là an toàn, nhanh phân hủy, không gây ô nhiễm môi trường, không để lại dư lượng hóa chất độc hại trong nông sản, các sản phẩm bảo vệ thực vật (BVTV) sinh học không chỉ được coi là một giải pháp thay thế quan trọng cho các hóa chất độc hại mà nó còn tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giám sát chất lượng sản phẩm. Vì vậy, nhiều đề tài, dự án nghiên cứu và phát triển thuốc BVTV sinh học đã được triển khai, tạo ra được nhiều sản phẩm sinh học tiên tiến, có thể sử dụng như một giải pháp thay thế hiệu quả trong sản xuất nông sản an toàn. Các sản phẩm có thể tạo ra bằng nhiều con đường khác nhau như các chế phẩm sản xuất từ virus (NPV), từ vi khuẩn (Bacillus thuringiensis), từ các loại nấm côn trùng (Metarhizium, Beauveria), nấm đối kháng (Trichoderma), từ tuyến trùng,…
Trong số thuốc trừ sâu sinh học có lợi thế tốt hơn so với các tác nhân phòng trừ khác là các chế phẩm dựa trên cơ chế ký sinh côn trùng của các chủng vi nấm, do chúng có khả năng tấn công trong tất cả các giai đoạn phát triển của côn trùng, bao gồm cả giai đoạn nhộng. Trong đó, đáng chú ý là nấm bột Nomuraea rileyi, diệt trừ được các loại sâu xanh, sâu khoang và một số loại sâu hại rau khác, với hiệu quả khá cao.
Thế giới đã ứng dụng thành công nấm bột Nomuraea rileyi để diệt trừ sâu hại trên nhiều loại cây trồng khác nhau như sâu hại đậu tương, sâu đục thân ngô, sâu hại bắp cải, các loài sâu hại rau thuộc họ ngài đêm Noctuidea và bộ cánh vảy Lepidoptera (sâu xanh),… Ở Việt Nam, chế phẩm sinh học từ Nomuraea rileyi đã được thử nghiệm trừ sâu hại rau, cho kết quả cao trên nhiều loài như sâu khoang, sâu xanh bướm trắng, sâu tơ hại rau, sâu xanh đục quả cà chua và sâu cuốn lá đậu tương ở vùng ngoại thành Hà Nội.
Nhu cầu thị trường về thuốc trừ sâu sinh học là rất lớn, bởi hàng năm dịch sâu hại phát sinh liên tục trên nhiều loại rau xanh. Vì vậy, ứng dụng nấm Nomuraea rileyi cho phép mở rộng sản phẩm diệt trừ sâu hại trên rau với giá thành thấp, an toàn cho con người và không gây ô nhiễm môi trường.
Quy trình và phương pháp thực hiện
Quy trình sản xuất chế phẩm nấm Nomuraea rileyi
Mô tả quy trình:
Lên men cấp 1 (nhân giống cấp 1): chủng nấm Nomuraea rileyi ở dạng đông khô được nhập từ ngân hàng giống vi sinh Nhật – NBRC 8560. Nấm Nomuraea rileyi được hoạt hóa trên môi trường PDA (g/l): khoai tây 250, glucose 20, pH 6. Sau đó nhân giống cấp 1 trong bình erlen 250ml (lượng môi trường 150ml) môi trường lỏng MYAR (g/l: Maltose 10, MgSO4.7H2O 1, KH2PO4 1, YE 10, pH 6) ở điều kiện nhiệt độ 280C với thời gian nuôi là 7 ngày.
Lên men cấp 2: xác định môi trường lên men tối ưu để đưa vào sản xuất trên khay inox. Môi trường tối ưu sử dụng là môi trường gạo với hàm lượng trấu 5% và tỉ lệ nước : môi trường là 1:1,5.
Lên men trên khay inox: chủng nấm Nomuraea rileyi sau khi lên men cấp 2 được trải ra trên môi trường gạo đã hấp khử trùng, khi nấm mọc đều thì đậy nilon lên để giữ ẩm cho nấm tiếp tục phát triển, theo dõi nấm theo thời gian đến khi nấm mọc xanh đều thì đem phơi khô tự nhiên trong nhiệt độ phòng. Trong quá trình lên men, tiến hành kiểm tra mật số bào tử theo thời gian.
Sau khi lên men trên khay inox, thu nhận hỗn hợp bào tử. Sinh khối được phơi khô trong 2-3 ngày cho độ ẩm đạt dưới 30%. Sau đó, hỗn hợp bào tử được xay, kiểm tra mật số và đóng gói trong túi nhôm 200g.
Ưu điểm của công nghệ, hiệu quả kinh tế
Môi trường tối ưu để nuôi các chủng nấm Nomuraea rileyi là môi trường gạo và 5% trấu, tỷ lệ nước trong môi trường là 1:1,5, cho mật độ bào tử nấm đạt trên 108 CFU/g sau 15 ngày nuôi cấy.
Hiệu quả diệt sâu khoang và sâu xanh bướm trắng của chế phẩm nấm trong phòng thí nghiệm đạt khoảng 60-70% ở nồng độ bào tử 107 CFU/g trở lên. Đối với thử nghiệm ngoài đồng ruộng, chỉ với nồng độ 107 CFU/g thì hiệu quả diệt sâu đạt 70% (các chế phẩm tương đương khác phải đạt mức 108 CFU/g mới diệt được 64,% sâu hại). Việc phát triển ứng dụng vào sản xuất rau sạch, theo hướng hữu cơ là rất khả quan.
Thông tin chuyên gia, hỗ trợ
1. ThS. Nguyễn Thị Hồng Tuyền
ĐT: 0902629030. Email: nthtuyen6489@gmail.com
2. Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao
Địa chỉ: ấp 1, xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, TP.HCM. Điện thoại: 08.62646103. Fax: 08.62646104.