Tình hình sản xuất và tiêu thụ
Cỏ Stylo có khả năng thích nghi tốt, trồng dễ dàng, thân đứng, phân nhiều cành, có thể cao tới 1 m. Loài cỏ này trồng một lần có thể thu hoạch 4-5 năm, năng suất có thể đạt 90-100 tấn/ha/năm nếu được chăm sóc, thâm canh tốt.
Quy trình và phương pháp tổ chức thực hiện
Quy trình trồng, chế biến và dự trữ cỏ đậu (Stylo.Ciat 184)
Các bước trồng
- Bước 1: Gieo hạt giống cỏ Stylo.184 trực tiếp trên đồng ruộng với số lượng 12-15 kg/ha (hay 5–6 kg hạt/ha để gieo trong các líp ươm để có cây con giống đem cấy trồng).
- Bước 2: Thời vụ gieo trồng
Cỏ Stylo.184 thích hợp nhất là trồng vào mùa mưa trong năm từ tháng 5-9 dương lịch tại khu vực Nam Trung Bộ. Cỏ Stylo.184 là loại cỏ cần nhiều nước nên trước khi trồng tiên phải tính nguồn nước tưới
- Bước 3: Chuẩn bị đất: đất cần được cày bừa kỹ, sâu từ 20–25cm, đảm bảo tơi xốp, làm sạch cỏ, thân hoặc gốc rễ to từ những cây dại.
- Bước 4: Phân bón cơ bản
+Đầu tư phân bón cho 1 ha đất/năm với điều kiện thu cắt liên tục và có tưới nước quanh năm bao gồm: 10–15 tấn phân hữu cơ hoai mục, 350–400kg super lân, 150-200 kg clorua kali và 300kg đạm ure.
+Bón lót phân hữu cơ cho đất ngay khi các rãnh hàng được làm xong.
+Các loại phân đơn như urê, lân, kali nên chia làm nhiều lần bón trong năm theo các lứa cắt.
+Nếu sử dụng phân NPK hỗn hợp sẵn có trên thị trường (như phân DAP: 20 – 20 – 16) thì số lượng cần bón từ 700-800kg/ha/năm, trung bình cho mỗi lần thu cắt từ 140-160kg/ha/lần.
Có 2 cách trồng là gieo hạt trực tiếp hoặc sử dụng cây con giống.
+Gieo hạt: đất sau khi đã được chuẩn bị hoàn tất, được rạch hàng, bón phân lót, tiến hành gieo đều hạt theo hàng rạch với độ sâu 3-5cm, số lượng từ 0,6-0,7 gam cho 1 mét hàng gieo. Nếu đất gieo có nhiều kiến thì nên trộn từ 6-8kg Basuzin dạng bột cùng hạt giống trước khi gieo cho 1 ha.
+Cây con giống: nhổ cây con có độ cao từ 10–15 cm trong vườn ươm để cấy sang đất trồng. Trồng cây theo hàng, cây cách cây 20–25 cm và mỗi hốc từ 2-3 cây.
Chăm sóc đồng cỏ đậu Stylo.184
Bước 1: Kiểm tra cỏ dại
+Sau khi gieo hạt từ 20–25 ngày và cây con cao 10–15cm thì tiến hành xới xáo đất để làm cỏ. Làm cỏ và xới xáo đất cho đến khi cây khép tán vào khoảng 40–45 ngày sau gieo
- Bước 2: Kiểm tra sâu và bệnh hại
+Cần theo dõi và kiểm tra cỏ dại 5-7 ngày/lần sau khi gieo để kịp thời phát hiện và xử lý sâu bệnh kịp thời.
+Có thể sử dụng Diazinon, Xentari và Lannate để phòng trừ sâu hại, sử dụng Benlate và Dithane M-45 để phòng trừ bệnh hại như đốm lá và nấm bệnh
- Bước 3: Bón thúc phân cho cỏ đậu
+Sau khi làm cỏ dại, bón thúc đợt 1 từ 70–80kg Super lân, 30–40kg Clorua kali và 60kg đạm urê cho một hecta/lần cắt.
Lưu ý: nên bón thúc đợt đầu bằng phân NPK hoặc phân DAP ở lứa cắt đầu tiên và khi cây cao từ 10–15cm hoặc từ 20–25 ngày sau gieo trồng. Còn các lần cắt sau có thể bón sau khi thu hoạch.
Thu hoạch và đánh giá năng suất cỏ đậu Stylo.184
- Bước 1: Lưu ý khi thu hoạch cỏ đậu Stylo
+Để cho năng suất và chất lượng cỏ cao và có thể thu hoạch được nhiều lần, nên cắt định kỳ từ 60-70 ngày để giúp cỏ đậu tái sinh tốt sau mỗi đợt thu cắt, đồng thời cũng cần phải cung cấp đủ nước tưới và nhu cầu phân bón cho cây.
+Khi chiều cao cây đạt từ 60-80 cm thì cắt chừa gốc cách mặt đất từ 15-20cm để duy trì và phát triển bền vững năng suất của cây.
+Để làm cỏ khô từ cỏ đậu thì khi thu hoạch phải nhanh. Vì vậy, nên sử dụng máy cắt cỏ cầm tay để cắt, sau đó nhanh chóng phơi rải trên đồng trong thời gian 2-3 ngày.
+Để cỏ khô có chất lượng cao, cần thu gom và vận chuyển nhanh chóng cỏ về kho chứa để chế biến và bảo quản.
- Bước 2: Xác định thời điểm trồng cho năng suất thu hoạch cỏ đậu Stylo cao nhất
+Vào mùa mưa, việc thu hoạch hạt giống cho năng suất cao từ 250–280kg/ha và có thể cho thu hoạch 3 lần, gồm 2 lần thu cắt cỏ tươi, thời gian thu cắt 60 ngày, đạt năng suất 16-18 tấn/ha/lần; lần cuối là thu hoạch hạt giống, với năng suất từ 160-180 kg/ha.
+Cỏ đậu trồng bằng phương pháp tưới nước quanh năm có thể thu cắt cỏ tươi được 5–6 lần/năm, sản lượng cỏ tươi đạt từ 95-100 tấn/ha/năm và có hàm lượng đạm thô từ 16-18%.
+Cỏ đậu trồng bằng phương pháp tưới nước quanh năm kết họp với thu gom chất xanh và chất khô thì có thể thu hoạch được cỏ tươi 3 lần/năm với sản lượng là 48–55 tấn/ha/năm, đồng thời được 3 lần thu hoạch cỏ khô với năng suất 4–4,5 tấn/ha/lần, sản lượng từ 12–13,5 tấn/ha/năm và có hàm lượng đạm thô từ 14–15%.
Sử dụng cỏ đậu Stylo.184 trong chăn nuôi bò sữa
- Cho bò ăn cỏ đậu Stylo kết hợp với các loại cỏ khác như cỏ voi hay cỏ sả với khẩu phần từ 5–7kg/ngày/con.
- Cỏ đậu Stylô.184 phơi khô ép đóng kiện và được bảo quản trên 3 tháng với phẩm chất và chất lượng khá tốt sẽ thay thế được cho thức ăn tinh trong khẩu phần ăn cho bò sữa với tỷ lệ thay thế là 20% mà không làm giảm sản lượng, chất lượng sữa của bò vắt sữa.
Quy trình chế biến cỏ đậu khô sau thu hoạch
Trong điều kiện thuận lợi (thời tiết khô), việc cào và đảo lật cỏ một cách nhẹ nhàng và cẩn thận là rất cần thiết vì sẽ giúp cỏ thoáng gió và nhanh khô. Nếu mưa nắng bất thường, thời tiết ẩm ướt sẽ tác động xấu đến các khâu thu hoạch cỏ và làm cỏ khô. Khi thời gian phơi khô cỏ kéo dài và phải thường xuyên lật đảo kết hợp với việc thu gom cỏ trên đồng sẽ gây ra thiệt hại và làm giảm chất lượng cỏ khô trước khi đóng kiện.
- Bước 2: Quá trình ép đóng kiện
Để chất lượng cỏ đậu Stylo khi ép và đóng kiện được tốt và có độ dẻo, mềm thì cỏ cần đạt độ ẩm trung bình từ 15-20%.
Để vận chuyển và bảo quản dễ dàng, cần đóng kiện cỏ đậu thành hình khối chữ nhật với kích thước 60x40x40cm và trọng lượng từ 15–20kg.
- Bước 3: Tránh tổn thất khi lưu trữ.
+Chọn kho lưu trữ có không gian rộng, lưu thông không khí và thoát nước tốt.
+Luôn sắp xếp các kiện cỏ đậu khô thành từng cụm lô hàng theo hướng gió lùa và khoảng cách giữa các lô hàng từ 0,6–0,8cm.
+Đặt các cụm lô hàng cỏ khô cao hơn so với nền xi măng để tránh hút ẩm từ đất.
+Các kiện cỏ đậu Stylo khô có chất lượng cao nên được sử dụng trước hạn thời gian cho ăn.
- Bước 4: Kiểm tra chất lượng cỏ khô.
Chất lượng cỏ đậu Stylo khô thể hiện trực tiếp qua thành phần và giá trị dinh dưỡng. Khi đánh giá chất lượng cỏ đậu khô cần tìm hiểu các điều kiện như giai đoạn sinh trưởng phát triển của cỏ lúc thu hoạch, số lượng lá, lượng thân cành, màu sắc, mùi cỏ khô, độ mềm cứng, các loại thực vật khác ngoài cỏ và kết quả phân tích mẫu cỏ đậu Stylo khô trong thời gian lưu trữ,...
Ưu điểm của công nghệ. Hiệu quả kinh tế
Chi phí sản xuất cho 1ha cỏ khô Stylo.184 trong 2 năm là 142,267 triệu đồng, bao gồm:
- Công lao động chiếm 64,3 triệu đồng, trong đó: làm đất và gieo trồng 4,5 triệu đồng; chăm sóc và trồng cỏ 16,8 triệu đồng; bón phân 7 triệu đồng; thiết lập đồng cỏ 8 triệu đồng; thu hoạch cỏ: 17,1 triệu đồng; ép bành đóng kiện 10,9 triệu đồng.
- Nguyên vật liệu và năng lượng tổng cộng 77,967 triệu đồng, trong đó: giống cỏ 5,4 triệu đồng; phân bón các loại: 19,15 triệu đồng; vật tư 23,167 triệu đồng; năng lượng 3,25 triệu đồng; chi khác 27 triệu đồng.
Cỏ Stylo.184 đạt năng suất bình quân về thu hạt giống 199-207kg/ha/năm. Thời điểm thu hạt từ 140-160 ngày sau khi trồng, cho năng suất hạt là 223,72kg/ha/năm. Cỏ Stylo.184 có năng suất chất xanh từ 15-20 tấn/ha/lần cắt và sản lượng chất xanh từ 81-93 tấn/năm, tương ứng với sản lượng chất khô từ 18-20 tấn/năm và có hàm lượng đạm thô từ 17,6-15,5%, xơ thô từ 28-33%.
Thu nhập từ trồng cỏ:
Sản lượng cỏ khô là 41,3 tấn/ha/2 năm. Giá nội địa cỏ Stylo.184 khô đóng bành là 4.500 đồng/kg. Tổng thu nhập là 185,85 triệu đồng/ha/2 năm. Lãi thuần trong 2 năm là 43,583 triệu đồng/ha.
Thông tin liên hệ chuyên gia, hỗ trợ
- Công ty Giống Bò sữa An Phú - Củ Chi, TP.HCM
- Công ty Cổ phần Bò sữa An Phước - Long Thành, Đồng Nai.