Ethanol trong đời sống
Sử dụng xăng pha ethanol trên thế giới
Sử dụng xăng pha ethanol còn gọi là xăng sinh học sẽ giảm thiểu được ô nhiễm môi trường và giảm lệ thuộc vào dầu mỏ nhập khẩu nên được nhiều nước quan tâm khuyến khích sử dụng. Xăng có tên gọi tùy theo tỉ lệ ethanol, ví dụ: xăng E5: có 5% ethanol, E10: có 10% ethanol, E85 có 85% ethnol…E10 được sử dụng phổ biến trên thế giới.
Các loại xăng pha ethanol ở một số nước
Ethanol được dùng chạy xe từ những năm 1930, nhưng do giá dầu mỏ sau đó giảm nên ethanol không được chú ý phát triển. Những năm 1970, công nghiệp sản xuất ethanol phát triển ở Brazil và Mỹ nên ethanol sử dụng trong xe lại được quan tâm, nhưng chỉ thực sự phát triển trong 10 năm vừa qua trước nguy cơ dầu mỏ cạn kiệt và có những chính sách hỗ trợ của chính phủ các nước. Hơn 50 nước trên thế giới đã sử dụng ethanol pha xăng để chạy xe, dẫn đầu là Mỹ (trên 90% ethanol nhiên liệu được pha xăng E10) và Brazil (bắt buộc sử dụng E22 đến E25, Ấn Độ sử dụng tối đa E5, Thái Lan bắt buộc sử dụng E5, E10 và E85 được giới thiệu từ 2008... Dù còn nhiều ý kiến cho rằng sản xuất ethanol đe dọa an ninh lương thực, gây ô nhiễm vượt quá việc giảm ô nhiễm do khí thải của xe chạy xăng ethanol…nhưng các nước khuyến khích sử dụng ethanol làm nhiên liệu thay thế dầu mỏ ngày càng nhiều và số lượng càng tăng.
Một nhà máy sản xuất ethanol ở York, Nebraska (Mỹ) Cửa hàng bán xăng sinh học E10
Xe sử dụng xăng pha ethanol
Theo Hiệp hội Nhiên liệu Tái tạo (RFA), các loại xe thông thường có thể sử dụng xăng từ E0 đến E10. Riêng xăng có hàm lượng ethanol cao, như E85 thì động cơ xe phải được thiết kế phù hợp. Xe nhiên liệu linh hoạt (FFV- flexible-fuel vehicles) được thiết kế để chạy bằng một hay nhiều loại nhiên liệu, thường là xăng hay xăng pha ethanol hàm lượng cao).
Xu thế sử dụng ethanol trong xe tăng nhanh, theo đó, nhiều mẫu xe FFV được các hãng phát triển, mang nhãn mác của các đại gia sản xuất xe hơi như General Motors, Ford, Daimler, Chrysler, Mercury, Mazda, Isuzu, Mercedes và Nissan... Đến năm 2009 có 36 mẫu được sản xuất, các hãng dẫn đầu là GM, Chrysler, Ford. Lượng xe bán ra cũng tăng dần từng năm, ấn tượng nhất là hãng GM, năm 2005 bán 200.000 chiếc, 2006: gần 400.000 chiếc, 2007: gần 600.000 chiếc.
Tính riêng tháng 12/2011, loại FFV có 27,1 triệu xe ô tô , xe máy và xe tải nhẹ được bán trên toàn thế giới, tập trung trong bốn thị trường: Brazil (16,3 triệu), Mỹ (10 triệu), Canada (> 600 ngàn) và châu Âu (> 200 ngàn). Ở Mỹ, đa số sử dụng xăng E10, có hơn 9 triệu người sử dụng FFV có thể sử dụng xăng E10 đến E85. Ở Brazil, cứ 100 chiếc xe ô tô bán ra thì có tới 80 chiếc là xe có thể chạy bằng xăng hoặc xăng pha ethanol. Tính đến tháng 5/2009, Thụy Điển có 300.000 xe FFV, dẫn đầu châu Âu. Xe FFV phát triển ở Thụy Điển nhờ thuế thấp và chỗ đậu xe miễn phí, các xe mới bán ra năm 2008 có 25% là xe FFV, năm 2009 là 35%.
PGS.TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Cơ khí Động lực, Trưởng phòng thí nghiệm Động cơ đốt trong, trường ĐH Bách khoa Hà Nội khẳng định: “Với tỷ lệ ethanol 5% thì việc sử dụng xen kẽ E5 và xăng thông thường không có ảnh hưởng gì đến động cơ” (SGGP Online 24/8/2010). Xăng E5 được Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) bán rộng rãi trên thị trường từ tháng 8/2010. Quan sát trạm xăng (bắt đầu bán xăng E5 từ ngày 25/11/2011) ở góc Lý Thái Tổ - Lê Hồng Phong, Quận 10, Tp.HCM, vào sáng sớm ngày 06/6/2012, nhiều trụ bơm xăng A92 tấp nập với các loại xe ra vào, chỉ có một trụ bơm xăng E5, nhưng vắng hoe!
Một cửa hàng bán xăng sinh học Ethanol 5 của PV Oil
Số lượng của hàng của PC Oil
có bán xăng E5 ở các tỉnh thành
Sau gần hai năm triển khai bán xăng E5 và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã xây dựng bộ tiêu chuẩn Việt Nam cho nhiên liệu có pha ethanol làm cơ sở quan trọng để đưa loại nhiên liệu này vào sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, với các lý do như: giá bán xăng chưa hấp dẫn người tiêu dùng (giá xăng E5, tháng 6/2012, là 21.100 đ/lít, chỉ thấp hơn 100 đ/lít so với xăng A92), độ phủ của các trạm xăng ít, bắt đầu từ tháng 8/2010 đến nay, PV Oil có 144 trạm có bán xăng E5 trên cả nước, nhiều nhất là Tp. HCM: 21 điểm , Quảng Ngãi:15, Bà Rịa Vũng tàu: 13, các địa phương còn lại tính trên đầu ngón tay, nhiều tỉnh chỉ có 1-2 điểm. Vẫn còn xa lạ với đa số người sử dụng xe nên để E5 phổ biến rộng rãi là khoảng đường còn dài.
Anh Tùng, STINFO Số 7/2012.