Việt Nam nhiều gạo nhưng nông dân vẫn nghèo
05/01/2010
Thế giới dữ liệu
Thế giới dữ liệu
Được mùa là mong ước của người trồng lúa, trên cả điều mong ước ấy là giá lúa làm sao có thể sống được để tiếp tục trồng lúa.
Diện tích trồng lúa của Việt Nam tăng đều trong những năm 1999-2000, sau đó có giảm đi một ít. Hiện nay diện tích canh tác lúa cả nước là 7,414 triệu ha. Tuy vậy sản lượng và số lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn đang trên đà tăng trưởng, là quốc gia đứng thứ hai về xuất khẩu gạo trên thế giới. Dự báo lượng gạo xuất khẩu năm 2009 của Việt Nam có thể lên tới 6 triệu tấn, mức cao nhất từ trước tới nay. Nhưng người trồng lúa vẫn nghèo.
Thống kê diện tích gieo trồng, sản lượng và xuất khẩu gạo của Việt Nam
Nông dân nghèo vì giá lúa?
Giá gạo xuất khẩu ảnh hưởng đến giá thu mua lúa trong nước, như vậy, giá gạo xuất khẩu quyết định thu nhập của nông dân. Đã từ lâu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam thấp vì nhiều lý do: không có đủ kho chứa nên ký hợp đồng bán gạo khi trong kho... chưa có gạo; nông dân thu hoạch lúa tới đâu thì giao gạo tới đấy; do thiếu kho chứa nên việc điều tiết xuất khẩu gạo luôn gặp khó khăn, vì vậy luôn bị khách hàng ép giá; lúa gạo nhập lậu giá rẻ vào Việt Nam cũng là nguyên nhân làm cho giá gạo xuất khẩu và giá lúa trong nước giảm. Có lúc gạo không có người mua, trong khi gạo lậu vẫn ùn ùn qua biên giới.
Nhìn lại những biến động trong xuất khẩu gạo ở Việt Nam năm 2008
Nhớ lại vào khoảng tháng 3-4 /2008 dân ta đổ xô mua gạo vì sợ thiếu, giá gạo biến động dữ dội, Chính phủ Việt Nam đã có những điều tiết. Đó là quyết định ngừng xuất khẩu gạo ngày 25/3/2008 tại công văn số 78/TB-VPCP, đến tháng 6 tiếp tục cho xuất khẩu gạo. Ngày 21/7/2008 Chính phủ đã có quyết định số 104/2008/QĐ-TTg ban hành mức thuế tuyệt đối thuế xuất khẩu gạo và đến tháng 8 Bộ Tài chính đã có quyết định số 9417/BTC-CST hướng dẫn việc triển khai áp dụng thuế xuất khẩu gạo. Đây là những động thái tích cực của Chính phủ nhằm ổn định thị trường gạo. Khoảng tháng 5-8/2008, giá gạo xuất khẩu tăng cao chưa từng thấy, tháng 6/2008 giá gạo xuất khẩu gấp 225% tháng 6/2009 thế nhưng số lượng gạo được xuất lại quá thấp chỉ bằng 0,55% bình quân lượng gạo xuất trong tháng của năm 2008.
Điều tiết lượng gạo lưu kho, xuất khẩu để đạt được ưu thế về giá xuất khẩu không trong tay của nông dân. Đây chính là một trong các nguyên nhân để nông dân sống trong vựa lúa nhưng luôn nghèo.
Lời đề nghị của một người làm lúa ở huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp: “… theo tôi để giá gạo xuất khẩu có lợi cho nông dân, đề nghị nên sửa đổi nguyên tắc điều hành từ “bảo đảm an ninh lương thực; tiêu thụ hết lúa hàng hóa và bảo đảm giá lúa có lãi cho nông dân, đồng thời phù hợp mặt bằng giá cả hàng hóa trong nước” thành “tiêu thụ hết lúa hàng hóa theo đúng giá thị trường thế giới cho nông dân”. ANH TRUNG