Sự phát triển mạnh mẽ của Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC) sau 15 năm hình thành đã chứng minh: để phát triển, nhất là phát triển kinh tế tri thức, rất cần sự chủ động, linh hoạt, sáng tạo và đổi mới.
Khoa học và công nghệ (KH&CN) tiếp tục được xác định là động lực chủ yếu để phát triển kinh tế-xã hội của TP. HCM trong thời gian tới và TP. HCM phải là địa phương đi đầu về KH&CN khu vực Đông Nam Á, trong đó chú trọng đầu tư công nghệ cao, công nghệ sáng tạo. Để góp phần đạt được mục tiêu này, rất cần nhân rộng những bài học thành công của các mô hình khởi nghiệp KH&CN. Sự phát triển mạnh mẽ của Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC) đã đóng góp nhiều bài học thực tiễn quý giá.
Năm 2015, doanh số của các doanh nghiệp (DN) tại QTSC đạt gần 5.000 tỉ đồng (gấp 200 lần so với năm 2001), số tiền nộp ngân sách của các DN này trong năm 2015 ước đạt 470 tỉ đồng (gấp 330 lần năm 2001). Sau 15 năm hoạt động, QTSC đã thu hút đầu tư được trên 8.000 tỉ đồng (tính ra, với 1 đồng vốn đầu tư của Nhà nước, QTSC đã thu hút được 33 đồng từ các nhà đầu tư), trở thành công viên phần mềm đầu tiên và thành công nhất của cả nước. Đây chính là cơ sở thuyết phục khi ngày 03/03/2016, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thí điểm thành lập chuỗi QTSC theo đề xuất của UBND TP. HCM và Bộ Thông tin và Truyền thông.
Ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chia sẻ sự phấn khởi và xúc động khi chứng kiến sự phát triển vượt bậc của QTSC qua các chỉ tiêu: tăng thu hút DN gấp 7 lần, nhân lực tăng 30 lần so với khi vừa thành lập. Theo ông, “Bài học thành công ở đây là TP. HCM đã có những người dám làm, dám chịu trách nhiệm, có sự hoạch định chiến lược dài hạn, hợp lý”.
Ông Lê Mạnh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia về ứng dụng CNTT, người có nhiều thời gian gắn bó với QTSC cũng chia sẻ các bài học qua quá trình 15 năm thành lập và phát triển QTSC, bên cạnh sự quyết đoán và tầm nhìn của lãnh đạo, còn có sự linh động và luôn đổi mới từ DN.
3 bài học thành công: quản lý linh động, đổi mới công nghệ và bồi dưỡng nguồn nhân lực
Chọn lựa quản lý theo mô hình DN
Đầu năm 2001, tại cuộc họp với Công ty Phát triển Công viên phần mềm Quang Trung, ông Lê Thanh Hải, Chủ tịch UBND TP. HCM lúc bấy giờ, đã quyết định không hình thành Ban quản lý QTSC mà giao nhiệm vụ quản lý và phát triển QTSC cho Công ty. Thành phố có chính sách ưu đãi đặc thù riêng, đảm bảo vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý phát triển QTSC, vừa thực hiện mục tiêu phát triển các dịch vụ để tự cân đối và kinh doanh có lãi. Mô hình này tạo sự chủ động và mềm dẻo, năng động, sáng tạo, từ đó đem lại hiệu quả, đồng thời tạo sự tin tưởng từ các nhà đầu tư.
Đổi mới công nghệ, dịch vụ
Một trong những điểm nổi bật và là thế mạnh trong hoạt động thu hút đầu tư của QTSC chính là dịch vụ “một cửa” (theo tiêu chuẩn ISO 9001) được cung cấp miễn phí cho các nhà đầu tư/DN hoạt động nội khu như: hỗ trợ thủ tục thành lập DN, đăng ký đầu tư và các hoạt động hỗ trợ sau cấp phép đã tạo niềm tin và rút ngắn thời gian về thủ tục hành chính cho DN. Đến nay, QTSC đã hỗ trợ 1.147 lượt nhà đầu tư/DN, số lượt hỗ trợ tăng dần qua các năm khẳng định sự tin tưởng về chất lượng dịch vụ của đa số các nhà đầu tư/DN hoạt động tại QTSC trong thời gian qua.
Quyết sách của Chính phủ cho phép xây dựng hệ thống viễn thông, Internet sử dụng riêng cho QTSC là một quyết định quan trọng, có ý nghĩa then chốt để xóa bỏ độc quyền cung cấp Internet, đảm bảo chất lượng dịch vụ, thỏa mãn nhu cầu phát triển của các DN phần mềm. QTSC được xây dựng một hệ thống hạ tầng cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet dựa trên công nghệ tiên tiến. Quyết định quan trọng này đã tạo cho QTSC điều kiện thuận lợi, chủ động về mặt hạ tầng và dịch vụ viễn thông để cung cấp cho các DN và nhà đầu tư, khẳng định vị thế và niềm tin đối với nhà đầu tư và từ đó thu hút được nhiều nhà đầu tư đến với QTSC.
Hiện tại QTSC có hệ thống hạ tầng viễn thông hoàn chỉnh, đồng thời đáp ứng các hệ thống tiêu chuẩn chất lượng (ISO 9001:2008) và hệ thống an toàn bảo mật thông tin (ISO 27001:2005) do tổ chức chứng nhận DAS cấp đối với hệ thống cung cấp dịch vụ viễn thông, internet. QTSC đã thu hút được nhiều đơn vị có uy tín để xây dựng các trung tâm dữ liệu dự phòng của Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM, Ngân hàng ACB, VinaData, IBM…
Nuôi dưỡng các công ty mới, phát triển nguồn nhân lực
Vào thời điểm thành lập (2001), QTSC chỉ có 21 DN nhỏ và siêu nhỏ với 250 người làm việc. Sau 15 năm hoạt động QTSC hiện có 120 DN phần mềm và dịch vụ CNTT, 33 nhà đầu tư, 18.260 người học tập và làm việc. Trong số này có 51 DN nước ngoài, 69 DN trong nước, 4 doanh nghiệp hàng đầu thế giới và 10 DN nằm trong danh sách 50 công ty hàng đầu Việt Nam.
Ngày 26/5/2005, QTSC ra mắt Vườn ươm DN phần mềm Quang Trung (SBI). Đây là mô hình ươm tạo DN phần mềm đầu tiên tại Việt Nam. SBI đã tạo ra một môi trường hạ tầng và dịch vụ hoàn hảo, đội ngũ cán bộ quản lý có nghiệp vụ ươm tạo DN chuyên nghiệp. Đây là nơi giúp các DN phần mềm vượt qua khó khăn trong giai đoạn khởi nghiệp, tăng tỷ lệ các DN thành lập mới phát triển ổn định và bền vững. Các chương trình đào tạo, hỗ trợ DN được liên tục triển khai dưới nhiều hình thức như: tìm kiếm nguồn tài trợ từ Quỹ Hỗ trợ nhân lực CNTT thành phố, các tổ chức viện trợ phát triển nước ngoài; tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ giám đốc, Câu lạc bộ nhân sự; tổ chức hội nghị, hội thảo chuyên đề giới thiệu công nghệ mới. Giai đoạn 2001 – 2015 đã có 235 khóa đào tạo (trung bình 2-3 nội dung/tháng), tổng số lượt tham gia đạt 9.393 người (bình quân hơn 626 lượt người được đào tạo ngắn hạn mỗi năm).
Để phát triển nguồn nhân lực CNTT tương lai, QTSC thực hiện nhiều hoạt động hợp tác, như với SaigonTech tổ chức sân chơi “Chơi vui robot – Học tốt Pascal” cho hơn 500 sinh viên của 40 trường tại TP. HCM; tổ chức cuộc thi “Sáng tạo video clip về Srobot 2016” từ 1/3–15/5/2016,…
Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Chủ tịch UBND TP. HCM, cho biết: “Thành tựu quan trọng nhất của QTSC trong 15 năm qua là hình thành, xây dựng đội ngũ chuyên gia, chuyên viên về phần mềm, một thế hệ lao động phần mềm”.
Nhờ có sự quản lý linh hoạt mà QTSC đã thành công trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo điều kiện hoạt động tốt nhất cho các DN, và chất lượng sống cho cá nhân làm việc tại đây, biến QTSC thành một “thành phố thông minh” với những ứng dụng GIS, ứng dụng Voice, giải pháp quản lý và giám sát môi trường, ứng dụng gửi tin nhắn SMS,… với chi phí thấp và Nhà nước không phải hỗ trợ. Hiện, QTSC đã trở thành mô hình tham khảo cho các vườn ươm KH&CN và DN KH&CN do Bộ KH&CN triển khai trong thời gian tới.
H. M., STINFO số 5/2016
Tải bài này về tại đây.